آمایش سرزمین با استفاده از روش mola در حوضه آبخیز طارم استان زنجان

آمایش سرزمین، به معنی تخصیص کاربری ها به واحدهای مشخصی از زمین با توجه به ویژگی های اکولوژیک و شرایط اقتصادی- اجتماعی آن است. در این فرایند نوع فعالیت و مکان آن مشخص می شود. در این مطالعه حوضه آبخیز طارم در استان زنجان بعنوان محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شد. این حوضه در زون 39 شمالی سیستم تصویر utm و محدوده طول جغرافیایی بین "35 10°48 و "40 15°49 شرقی و عرض جغرافیایی بین "27 25°36 و "51 15°37 شمالی با مساحت 285000 هکتار قرار دارد. در این مطالعه جهت نیل به اهداف آمایش سرزمین از ماژول mola در سیستم نرم افزاری idrisi استفاده گردید. برای این منظور در اولین مرحله پایگاه داده شامل عوامل و پارامتر-های اکولوژیک و اقتصادی– اجتماعی دخیل در آمایش سرزمین از منابع مختلف تهیه گردید. در مرحله بعد لایه های اطلاعاتی برای هر یک از کاربری ها به طور جداگانه شناسایی و تهیه شد (فرایند مدل سازی). پس از تهیه مدل مناسب هر کاربری، مجموعه نقشه های مورد نیاز آن در سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) مورد پردازش اولیه قرار گرفت و نقشه ها برای ورود به محیط نرم افزار idrisi آماده شد. سپس ماژول mce (ارزیابی چند معیاره) برای هر کاربری اجرا و نقشه های تناسب برای کاربری های کشاورزی و مرتعداری، آبزی پروری، حفاظت، تفرج متمرکز و گسترده و توسعه شهری، صنعتی و روستایی بدست آمد. در آخرین مرحله جهت تعیین اولویت و حل تضاد بین کاربری ها ماژول mola در چارچوب دو سناریوی اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی برای جانمایی کاربری ها در سطح حوضه آبخیز، در نرم افزار idrisi اجرا گردید و نهایتا آرایش مناسبی از کاربری ها در کنار هم، با در نظر گرفتن پارامترهایی مانند تناسب کاربری های مجاور، تامین مساحت مورد نیاز هر کاربری و ... بدست آمد.